‘मानवनिर्मित संरचनाले बढी क्षति’

विकास निर्माणका गतिविधि प्रकृतिमैत्री बनाउन सरकारलाई संसदीय समितिको सुझाव
काठमाडौं, २९ असार– प्रतिनिधिसभाको राज्य व्यवस्था तथा सुशासन समितिका सदस्यहरूले मानव निर्मित भौतिक संरचनाका कारण पनि बाढीपहिरो र डुबानबाट बढी क्षति भएको बताएका छन् । समितिको बैठकमा आइतबार उनीहरूले बिनाप्राविधिक डोजर प्रयोग गरी जथाभावी सडक खनेर प्रकृतिको विनाश गरिएका कारण पनि विपदबाट क्षति भएको धारणा राखेका थिए । उनीहरूले विकास निर्माणका गतिविधि प्रकृतिमैत्री बनाउन सरकारलाई सुझाव दिएका छन् ।
समिति सदस्यहरूले भारतले एकतर्फी रूपमा सीमा क्षेत्रमा बनाएका बा“ध र तटबन्धका कारण मुलुकको तराई क्षेत्र हरेक वर्ष डुबानमा पर्ने गरेको उल्लेख गर्दै त्यस्तो समस्या समाधानका लागि समयमै कूटनीतिक पहल चाल्न नसकेकामा सरकारप्रति रोष प्रकट गरेका थिए । भारतस“गका कोसी र गण्डकजस्ता असमान सम्झौताका कारणसमेत तराईका बस्ती डुबानमा पर्ने गरेकोतर्फ गम्भीर भई ती सम्झौता पुनरावलोकनका लागि कूटनीतिक पहल गर्नसमेत सांसदहरूले सरकारलाई आग्रह गरे ।

उनीहरूले नेपालमा बाढीपहिरो आउ“दा भारतमा समेत असर पर्ने भएकाले सरकारले द्विपक्षीय पहलबाट दीर्घकालीन समस्या समाधानका लागि लाग्नुपर्नेमा जोड दिए ।
गृहमन्त्री रामबहादुर थापाले मानवीय त्रुटि र कमजोरी तथा पूर्वसावधानीको अभावका कारण बाढीबाट बढी क्षति पुगेको स्वीकार गरेका छन् । जथाभावी विकास गर्ने, डा“डापाखा भत्काउने, खोलानाला थुनेर घर बनाउने प्रवृत्तिका कारण क्षति बढी भएको उनको भनाइ थियो । विश्वव्यापी तापक्रम वृद्धिको असर पनि यसमा देखिएको गृहमन्त्री थापाले बताए ।
उनले प्रकोप न्यूनीकरणका लागि पूर्वतयारी कमजोर हु“दा बाढीपहिरो र डुबानबाट बढी क्षति भएको उल्लेख गर्दै यसमा सरकारसमेत दोषी रहेको बताए । ‘बाढीद्वारा सिर्जित समस्या प्राकृतिक हो । तर यसको न्यूनीकरण गर्न सकिन्छ,’ उनले भने, ‘चुरे नांगिएको छ । खोलामा घर बनेका छन् । खोलामा घर त बनाउनु भएन नि ।’ उनले अब सरकारले विकास निर्माणका काम गर्दा सचेतना र पूर्वतयारी अपनाउने प्रतिबद्धता व्यक्त गरे ।
उद्धार र राहत प्रभावकारी बनाउन निर्देशन
राज्य व्यवस्था तथा सुशासन समितिले बाढीपहिरो र डुबानपीडितको तत्काल उद्धार, राहत तथा घाइतेको उपचार प्रभावकारी बनाउन सरकारलाई निर्देशन दिएको छ । समितिले बेपत्ता भएका व्यक्तिहरूको खोजी र विस्थापितहरूको उचित आश्रयस्थल प्रबन्ध गर्नसमेत सरकारलाई ध्यानाकर्षण गराएको छ । समितिले बाढीपहिरो र डुबान प्रभावित ठाउ“मा महामारी फैलिन नदिन तत्काल औषधिसहित स्वास्थ्यकर्मी पठाउनसमेत सरकारलाई निर्देशन दिएको छ ।
बैठकमा गृहमन्त्री थापाले बाढीपहिरो तथा डुबान प्रभावित ठाउ“मा सम्पूर्ण सरकारी संयन्त्र परिचालन गरी सरकारले उद्धार तथा राहतको काम गरिरहेको जानकारी गराए । प्रतिकूल मौसम र हेलिकप्टर अपर्याप्तताका कारण केही ढिलाइ भए पनि सरकारले उद्धार र राहतको काममा कुनै कसर बाँकी नराखेको बताए ।