लोडसेडिङ घटाउन ऊर्जा मन्त्रालयद्वारा महत्वाकांक्षी प्रस्ताव

काठमाडौं, १४ असोज- ऊर्जा मन्त्रालयले मुलुकमा बढ्दो लोडसेडिङलाई घटाउन २५ सूत्रीय महत्वांकाक्षी तत्कालीन तथा दीर्घकालीन कार्ययोजना प्रस्ताव गरेको छ । कुलेखानीको जलाशय यस वर्ष दुई तिहाइमात्र भरिएकाले आगामी हिउँदमा लोडेसेडिङ १० घन्टामा सीमित गर्न तथा दीर्घकालीन रुपमा पनि क्रमशः लोडसेडिङ घटाउँदै लान मन्त्रालयले ुलोडसेडिङ न्यूनीकरण कार्ययोजना २०६९ु प्रस्ताव गरी निर्णयका लागि मन्त्रिपरिषदमा पठाएको जानकारी ऊर्जा मन्त्रालयका अधिकारीले दिए ।
कार्ययोजनामा मन्त्रालयले लोडसेडिङ घटाउन भारतबाट आगामी माघ मसान्तसम्म २ सय मेगावाट बिजुली आयात गर्ने र विद्युत् प्राधिकरणका थर्मल प्लान्ट तापीय विद्युत् केन्द्र बाट दैनिक ४० मेगावाट बिजुली उत्पादन गर्ने प्रस्ताव गरेको छ । मन्त्रिपरिषदले तत्काल कार्ययोजना पारित गरी कार्यान्वयन सुरु हुने जानकारी प्रधानमन्त्री कार्यालयका एक अधिकारीले दिए ।
विराटनगरको ४९ मेगावाट र हेटौंडाको १४ मेगावाट क्षमताको थर्मल प्लान्ट साचालन गर्दा र भारतबाट बिजुली आयात गर्दा प्राधिकरणलाई घाटा हुने ५ अर्ब ४० करोड रुपैयाँ रकम सरकारले प्राधिकरणलाई उपलब्ध गराउने कार्ययोजनामा उल्लेख छ । दुई थर्मल प्लान्टबाट आगामी मंसिर १५ भित्र दैनिक १५ घन्टाका दरले ४० मेगावाट विद्युत् उत्पादन गर्ने लक्ष्य ऊर्जा मन्त्रालयको छ ।
विराटनगर-जोगवनीस्थित प्रसारण लाइनबाट १ सय ५० मेगावाट र कटैयादेखि भारतको कुसाहासम्मको प्रसारण लाइन निर्माण कार्य माघ मसान्तभित्र सम्पन्न गरी त्यहाँबाट थप ५० मेगावाट बिजुली आयात गर्ने कार्ययोजनामा उल्लेख छ । भारतीय कम्पनी पावर गि्रड कर्पोरेसन इन्डियालाई वार्ता गरी कटैयादेखि कुसाहासम्म प्रसारण लाइन निर्माण गर्न जिम्मा दिइने भएको छ । उक्त प्रसारण लाइन निर्माणका लागि असोज मसान्तभित्र अर्थमन्त्रालयले ३२ करोड रुपैयाँ निकासा गर्नेछ ।
विद्युत्को अनधिकृत प्रयोग गरेबापत कारबाही गरी चुहावट तीन प्रतिशत घटाउने योजनासमेत ऊर्जा मन्त्रालयको छ । हाल विद्युत् चुहावट २७ प्रतिशत छ । बत्ती बाल्दा हुने विद्युत्को खपत कम गर्न लाइट एमिटिड डायोड चिमको प्रयोगलाई प्रोत्साहित गर्ने र त्यस्ता चिममा अर्थमन्त्रालयले भन्सार महसुल र मूल्य अभिवृद्धि कर छुट दिने कार्ययोजनामा प्रस्ताव गरिएको छ । हाल बढीमात्रामा प्रयोग हुने चिमभन्दा लाइट एमिटिड डायोड चिमले ९० प्रतिशतसम्म कम विद्युत् खपत गर्छ । ।
प्राधिकरणले चिनी कारखानाको बगासबाट उत्पादित बिजुली खरिद गर्ने र डिजेल वा फनिैस आयलबाट आगामी कात्तिक मसान्तभित्र सुरुमा २५ मेगावाट विद्युत् खरिद गर्ने कार्ययोजनामा उल्लेख छ । डिजेल वा फर्नेस आयलबाट विद्युत् उत्पादन गर्न ऊर्जा मन्त्राय र प्राधिकरणले एक महिनाभित्र प्रस्ताव माग गर्ने र विद्युत् खरिद सम्झौता गर्ने कार्ययोजनामा छ ।
बढी बिजुली खपत गर्ने सरकारी कार्यालयहरु िसंहदबार राष्ट्रपति निवास प्रधानमन्त्री निवास नेपाली सेनाको मुख्यालय दुवै प्रहरीका प्रधान कार्यालय ठूला अस्पतालहरुमा आगामी मंसिर मसान्तभित्र सौर्य ऊर्जा प्रणाली जडान गरी विद्युत् आपूर्ति गर्ने कार्ययोजनामा प्रस्ताव गरिएको छ । त्यसका लागि प्राधिकरण वैकल्पिक ऊर्जा प्रवद्र्धन केन्द्रले एक महिनाभित्र प्रस्ताव माग गर्ने जिम्मेवारी दिइएको छ ।
बिजुली खपत घटाउन सरकारले आगामी कात्तिक १५ देखि सम्पूर्ण सरकारी कार्यालय पुस माघ फागुन र चैतमा साताको दुई दिन बिदा दिने र दुई दिन बिदा लागू गर्न निजी क्षेत्रलाई समेत आग्रह गर्ने कार्ययोजनामा उल्लेख छ ।
विद्युत्को खपत घटाई लोडसेडिङ कम गर्न सरकारले कार्ययोजनाअनुसार आगामी असोज मसान्तदेखि सरकारी कार्यालयहरुमा एअर कन्डिसन हिटरलगायतका विद्युतीय उपकरणको प्रयोगमा प्रतिबन्ध लगाउने भएको छ । विद्युत गृहहरुको नजिकैको क्षेत्रमा लोडसेडिङलाई कडाइका साथ लागू गर्न जिल्ला प्रशासन कार्यालयहरुलाई उत्तरदायी बनाइनेछ । विद्युत् गृह नजिकैको क्षेत्रमा स्थानीयबासीको दबाबमा लोडसेडिङ नहुने गरेका कारण देशभरका अन्य क्षेत्रमा बढी लोडसेडिङ हुने गरेको छ ।