आगामी हिउँदमा लोडसेडिङ १२ घन्टामात्र हुने

• भारतबाट थप ७४ मेगावाट बिजुली आयात गरिने
• मंसिरसम्म कटैया–कुसाहा प्रसारण लाइनको क्षमता दोब्बर हुने

काठमाडौं, ६ कात्तिक– यस वर्ष कुलेखानीको जलाशय भरिएको र भारतबाट थप ७४ मेगावाट बिजुली आयात गर्ने प्रक्रिया अघि बढाइएकाले आगामी हिउ“दमा लोडसेडिङ बढीमा १२ घन्टामा सीमित हुने भएको छ । मुलुकमा बढ्दो विद्युत् संकट कम गर्न भारतबाट मंसिरदेखि थप ७४ मेगावाट बिजुली आयात गर्न लागिएकाले आगामी हिउ“दमा अघिल्लो वर्षको भन्दा कम लोडसेडिङ हुने जानकारी विद्युत् प्राधिकरणका अधिकारीले दिए ।
अघिल्लो वर्ष हिउ“दमा बढीमा १४ घन्टासम्म लोडसेडिङ भएको थियो । भारतबाट थप बिजुली आयात गर्ने व्यवस्था नमिलाइएको भए वर्षेनि बढ्ने विद्युत्को खपतका कारण आगामी हिउ“दमा लोडसेडिङ १७ घन्टा पुग्ने प्रक्षेपण प्राधिकरणको थियो ।
यस वर्ष लोडसेडिङ बढ्न नदिन प्राधिकरणले भारतीय पावर दलाल कम्पनी पीटीसी र भारतीय विद्युत् विकास कम्पनीसित हिउ“दयाममा विराटनगरको कटैया–कुसाहाबाट थप बढीमा ७० र टनकपुर–महेन्द्रनगर प्रसारण लाइनबाट थप १० मेगावाट आयात गर्ने सहमति गरिसकेको छ ।
अघिल्लो वर्È हिउ“दमा प्राधिकरण्ँले भारतबाट बढीमा १ सय ८० मेगावाटसम्म विद्युत् आयात गरेकामा आगामी हिउ“दमा लोडसेडिङ दैनिक बढीमा १२ घन्टाबाट बढ्न नदिन २ सय ५४ मेगावाटसम्म बिजुली आयात गर्ने भएको छ ।
प्राधिकरणले भारतबाट विद्युत् आयात गर्ने प्रमुख मार्ग (कटैया–कुसाहा प्रसारण्ँ लाइन)  गुणस्तर कन्डक्टर फेरेर अपग्रेड गर्ने अन्तिम चरणमा पु¥याएको छ ।प्राधिकरणले कटैया–कुसाहा प्रसारण्ँ लाइनको नेपालतर्फको १२ किमी खण्डको अपग्रेड (स्तरोन्नति) गरिसकेको छ । उक्त प्रसारण लाइनको भारतीय भूमिमा पर्ने तीन किमी लामो खण्डको स्तरोन्नति गर्न भारतीय सरकारले हालै स्वीकृति दिएको जानकारी प्राधिकरणका कार्यकारी निर्देशक अर्जुनकुमार कार्कीले दिए ।
प्राधिकरण्ँले विराटनगरको कटैया–कुसाहा प्रसारण्ँ लाइनमा गुण्ँस्तरीय कन्डक्टर फेरेर अपग्रेड गरी विद्युत् आयातको Ôमता दोब्बर पार्न लागेको हो । ८० मेगावाट विद्युत्मात्र आयात निर्यात गर्न सकिने उक्त प्रसारण लाइनको अपग्रेड गरिसकेपछि १ सय ६० मेगावाटसम्म विद्युत् ल्याउन सकिन्छ ।
प्राधिकरण्ँले उक्त प्रसारण्ँ लाइनको नेपालतर्फ पर्ने १२ किमी खण्डको अपग्रेड गर्ने कार्य सम्पन्न गरिसकेको छ । भारततर्फ पर्ने ३ किमी खण्डमा भारतीय सरकारको स्वीकृति आउन समय लागेकाले प्रसारण लाइनको अपग्रेड गर्ने कार्यमा केही ढिलाइ भएको हो ।
‘भारतीय सरकारले आफ्नोतर्फको प्रसारण लाइन अपग्रेड गर्न लिखित स्वीकृति दिएको छ । अब त्यहा“ पनि अपग्रेड गर्ने कार्य अब छिट्टै सुरु हुन्छ’ कार्कीले कान्तिपुरसित भने ।
प्राधिकरण्ँका भार प्रेÈण्ँ केन्द्रका प्रमुख भुवन Ôेत्रीले भारतीय खण्डतर्फ सामान लैजान दुई साताजति लाग्ने र तिहारको लगत्तै प्रसारण लाइन अपग्रेड गर्ने कार्य सुरु हुने जानकारी दिए । ‘सामान लानमात्र समय बढी लाग्ने हो, भारततर्फको प्रसारण लाइन अपग्रेड गर्न तीन÷चार दिनमात्र लाग्छ । प्रसारण्ँ लाइन अपग्रेड गरेपछि ८० मेगावाटमात्र बिजुली ल्याउन सकिने कटैया–कुसाहा प्रसारण्ँ लाइनबाट दोब्बर अर्थात् १ सय ६० मेगावाटसम्म विद्युत् आयात गर्न सकिनेछ’ क्षेत्रीले भने ।
भारततर्फको प्रसारण लाइनमा फेरिने गुणस्तरीय कन्डक्टरको खर्चसमेत प्राधिकरणले नै बेहोर्नेछ, उक्त प्रसारण लाइन नेपालतर्फ बिजुली ल्याउनमात्र प्रयोग हुने भएकाले प्राधिकरणले खर्च बेहोर्नुपरेको हो । मंसिर पहिलो सातादेखि नै उक्त प्रसारण लाइनबाट दोब्बर क्षमतामा बिजुली ल्याउन सकिने जानकारी उनले दिए । उनले हिउ“दमा उक्त प्रसारण लाइनबाट १ सय ५० मेगावाटसम्म बिजुली आयात गर्ने प्राधिकरणको योजना छ ।
‘यस वर्ष कुलेखानीको जलाशय पनि भरियो र कटैया–कुसाहा प्रसारण्ँ लाइनको स्तरोन्नति कार्य पनि कात्तिक अन्तिमसम्म सकिन्छ । त्यहा“बाट ८० बाट बढाएर १ सय ५० मेगावाट बिजुली आयात गरिने भएकाले यसपटक हिउ“दमा लोडसेडिङ १२ घन्टाभन्दा बढी हुने छैन’ क्षेत्रीले भने ।
प्राधिकरण्ँले टनकपुर–महेन्द्रनगर प्रसारण्ँ लाइनबाट समेत थप १० मेगावाट बिजुली आयात गर्ने भएको छ । भारतीय कम्पनी (पीटीसी) ले प्राधिकरण्ँलाई भारतीय राज्य छत्तीसगढको पावरहाउसबाट उत्पादित ३० मेगावाट बिजुली टनकपुर–महेन्द्रनगर प्रसारण्ँ लाइनबाट दिने प्रस्ताव गरेको छ । टनकपुर–महेन्द्रनगर प्रसारण्ँ लाइनमार्फत् भारतबाट टनकपुर विद्युत् आयोजनाबाट नेपालले पाउने निःशुल्क बिजुली (७ करोड युनिट) बाहेक अघिल्लो वर्È प्राधिकरण्ँले २० मेगावाट विद्युत् आयात गरेको थियो । यस वर्È उक्त प्रसारण्ँ लाइनमार्फत् प्राधिकरण्ँले भारतबाट थप १० अर्थात् ३० मेगावाट बिजुली आयात गर्ने भएको छ ।
पीटीसीले उक्त प्रसारण्ँ लाइनबाट सस्तो मूल्य अर्थात् प्रतियुनिट ६ रुपैया“  (भारु ३.७५) मा विद्युत् दिने प्रस्ताव गरेको छ । प्राधिकरण्ँ सञ्चालक समितिको केही दिनअघि बसेको बैठकले टनकपुरबाट पीटीसीमार्फत् ३० मेगावाट बिजुली खरिद गर्ने निणर््ँय गरी व्यवस्थापनलाई प्रक्रिया अघि बढाउन निर्देशनसमेत दिइसकेको जानकारी स्रोतले दिए । स्रोतका अनुसार पीटीसीसित उक्त लाइनबाट थप बिजुली ल्याउने प्रक्रियासमेत अन्तिम चरणमा पुगेको छ ।
कटैया–कुसाहाबाट ८० मेगावाटमात्र आयात गर्दै आएकामा यस वर्È प्रसारण्ँ लाइनको स्तरोन्नति गरी १ सय ५० मेगावाटसम्म बिजुली ल्याउने योजना प्राधिकरण्ँको छ । बा“की बिजुली अघिल्लो वर्È झैं नेपाल–भारतबीच विभिन्न नाकाका ३३ केभी प्रसारण्ँ लाइनबाट आयात गरिनेछ । प्राधिकरण्ँले कटैया–कुसाहा र टनकपुर–महेन्द्रनगरबाहेक रामनगर, वीरगन्ज, इनरुवा, राजविराज, सिराहा, जलेश्वर, भैरहवा र नेपालगन्ज नाकाबाट ३३ केभीको प्रसारण्ँ लाइनबाट समेत थोरै परिमाण्ँमा भए पनि बिजुली आयात गर्दै आएको छ ।